نقش مديريت زنجيره تأمين در تجارت الکترونیک

درعصر حاضر تجارت الکترونیک فقط به معنای خرید و فروش اینترنتی نیست. بلکه به معنای تجارتی کارآمد در تمام سطوح کسب وکار است. که مدیریت زنجیره تامین را می توان ستون اصلی این نوع تجارت نامید.

اثر بخشی زنجیره تامین به معنای داشتن محصولی سالم در محل و زمانی سالم است که بتوان درآمد را افزایش و هزینه را کاهش داد .امروزه رقابت از حالت شرکت های منحصر به فرد به صورت دامنه وسیع زنجیره تامین در آمده است. زنجیره تامین شبکه ای از تسهیلات برای شبکه ای ازشرکت هایی است که می خواهند در زمینه های مختلف به مشارکت با یکدیگر بپردازند.

در گذشته شرکت های مختلف بر روی زمینه های مختلفی تمرکز می کردند که تاریخچه آن در زیر آمده است:1) قبل از دهه 70 –  هزینه ساخت2) دهه 70 –  بهبود کیفیت3) دهه 80 –  زمان تحویل دهی محصول4) دهه 90 –  خدمات  5) بعد از دهه 90 – سازش محیطی6) امروزه –  تمام سطوح که با زنجیره تامین محقق میگردد در عصر ارتباطات امروز می توان به وسیله کسب و کار یا تجارت الکترونیک به تغییر شکل شرکت های امروزی کمک کرد.

تجارت الکترونیک در واقع ابزاری اطلاعاتی برای بهینه کردن مدیریت تجارت و فرآیند های عملیاتی است که با کمک مدیریت زنجیره تامین این ابزار فراهم می شود.  زنجیره تامین و مدیریت آن: زنجيره تامين به فرآيند تهيه كالا و خدمات براي مشتري گويند. مديريت زنجيره تامين تامين كننده عوامل مورد نياز براي انجام آن است كه مي تواند باعث كاهش هزينه ها وكاهش سود دهي شود و ظهور آنرا مي توان به پيشرفت فناوري نسبت داد.در واقع مديريت زنجيره تامين فرآيندي است كه متغير بوده و بايد آنرا با توجه به هزينه ها به طور مستمر كنترل كرد و بهبود داد.ازاصول پايه اي مديريت زنجيره تامين مي توان به رضايت مشتري و كاهش هزينه و مديريت موجودي انبار و انتقال صحيح اطلاعات وارسال به موقع آن اشاره كرد كه ابزار توانمند اينترنت و وب تاثير بسزايي دربرپايي اين اصول دارند .

در اين مديريت اطلاعات نا درست مي تواند روند اجرايي آنرا با مشكل مواجه كند . اين اصول به ما مي گويد كه يكي از واحد هاي اصلي در ساختار سازماني مديريت زنجيره تامين بخش اطلاعات و سيستم هاي آن خواهد بود كه وظيفه آن هم طراحي و نگهداري نظام اطلاعاتي و هم طراحي و نگهداري و بهبود سيستم ها و فرآيندهاي آن است.همچنين اين اصول به مانشان مي دهدكه حتي اگر همه فعاليت هاي خريدوفروش ازطريق اينترنت انجام شود(يعني تجارت الکترونیک شركت به شركت) باز شركت هابايد محصولات خود را توليد و انبارداري و ارسال كنند و اين باعث ادغام هر چه بيشتر دنياي زنجيره تامين و دنياي تجارت الکترونیک شده است. به طور كلي با توجه به مطالب فوق مي توان گفت مديريت زنجيره تامين فرآيندي چترگونه است كه در زير آن محصولات توليد و به مشتريان تحويل داده مي شوند.

براي رسيدن به سود ماكسيمم و رضايت مندي مشتري در مديريت زنجيره تامين بايد سه عامل زير را در نظر گرفت:

1) آشنايي دقيق با مشتريان و نياز هاي آن ها

2) آشنايي دقيق با مديريت زنجيره تامين

3) حذف عدم تناسب هاي فعلي بين نياز مشتري و توانمندي هاي سازمانو اين سه عامل نشان مي دهند كه براي موفقيت دراجراي مديريت زنجيره تامين بايدهمكاري نزديكي بين شركت و مشتري وسازنده ها بر قرار شود كه براي تحقق اين امر مي توان از فناوري اطلاعات و مبحث تجارت الکترونیک كمك گرفت.

تدارکات الکترونیکی: در مراحل اولیه جنبش زنجیره تامین, به تهیه مواد اولیه چندان توجهی نمی شد.اما با ورود به دنیای مبتنی بر وب, تهیه مواد اولیه اهمیت خاص خود را یافته است. امروزه به راحتی با استفاده از رایانه می توان به تمامی منابع کالای مورد نظر دسترسی داشت و بدون خروج از اتاق کار وارد مبادلات اینترنتی شد.کارشناسان بر این امر معتقد هستند که صنعت تدارکات از نظر فنآوری الکترونیکی عقب مانده و اکنون باید در جهت کسب فناوری حرکت کند. چرا که با کمک آن می تواند ارسال کالا ها را به صورت الکترونیکی, یکپارچه کرده و به مشتری کمک نماید تا از میزان موجودی کالا در انبار ها مطلع گشته و جنبه های با ارزش حمل و نقل را به کار گیرند یا با یکپارچه کردن ارسال کالا ها, در هزینه ها صرفه جویی نمایند. اما بسیاری از دست اندرکاران تدارکات در پذیرفتن فناوری با مشکلاتی نظیر فقدان اعتبار سرمایه گذاری و دشواری جذب متخصصان ممتاز فناوری اطلاعات  برای اجرای خدمات مواجه بوده و بسیاری از شرکت های باربری و دیگر مشتریان از فناوری کافی جهت بهره گیری از خدمات وب برخوردار نیستند.

روند تحولات تدارکات الکترونیکی: یکی از ضروریات شناخت هر پدیده ای آشنایی با روند تحولات آن می باشد. در لجستیک یا تدارکات الکترونیکی نیز تحولات زیادی صورت گرفته که خلاصه آن ها به شرح زیر است:- دهه 1970: در این دهه, نحوه اداره لجستیک به صورت وظیفه ای بوده و تمرکز عمده روی حمل و نقل و ذخیره سازی قرار داده شده بود. در این دهه شاخص اصلی ارزیابی موفقیت روی هزینه متمرکز بوده است.- دهه 1980: در این دهه اطلاعات محوری حاکم شده و اطلاعات مشتریان و گرد آوری اطلاعات آنان مهم می شود. شاخص اصلی در این دهه برای ارزیابی نیز, سرعت عمل در پاسخگویی به نیاز ها و خواسته های مشتریان بوده است. – دهه 1990: دراین دهه, انسجام و هماهنگی بین فعالیت های گسترده داخلی و خارجی مسئله روزسیستم های تامین می شود و شاخص اصلی ارزیابی کارآمدی مدیریت می گردد. – دهه 2000: جهانی سازی محور فعالیت مدیریت زنجیره تامین قرار گرفته و شاخص اصلی برای ارزیابی آن میزان ریسک احتمالی می شود. 

تجارت الکترونیک: تجارت الكترونيک طي ساليان اخير با استقبال گسترده جوامع بشري روبرو شده است . امروزه كمتر شخصي را مي توان يافت كه واژه فوق براي او بيگانه باشد. نشريات ، راديو و تلويزيون بصورت روزانه موضوعاتي در رابطه با تجارت الكترونيک را منتشر و افراد و كارشناسان از زواياي متفاوت به بررسي مقوله فوق مي پردازند.شركت و موسسات ارائه دهنده كالا و يا خدمات همگام با سير تحولات جهاتي در زمينه تجارت الكترونيک در تلاش براي تغيير ساختار منطقي و فيزيكي سازمان خود در اين زمينه مي باشند. تجارت قبل از بررسي ” تجارت الكترونيک “، لازم است در ابتدا يك تصوير ذهني مناسب از تجارت سنتي را ارائه نمائيم . در صورت شناخت ” تجارت ” ، با ” تجارت الكترونيک ” نيز آشنا خواهيم شد. براي واژه “تجارت” در اكثر واژه نامه ها تعاريف زير ارائه شده است.

مبادلات اجتماعي : تبادل ايده ها ، عقايد و تمايلات ( خواسته ها ) مبادله يا خريد و فروش كالا در مقياس بالا كه شامل ترابري از نقطه به نقطه ديگر است. در ادامه تعريف دوم ارائه شده براي “تجارت ” را بعنوان محور بحث انتخاب و بر روي آن متمركز خواهيم شد. تجارت در ساده ترين نگاه ، مبادله كالا و خدمات بمنظور كسب درآمد ( پول ) است . زندگي انسان مملو از فرآيندهاي تجاري بوده و تجارت با ميليونها شكل متفاوت در زندگي بشريت نمود پيدا كرده است . زمانيكه كالاي مورد نظر خود را از يك فروشگاه تامين و خريداري مي نمائيد ، در تجارت شريك و در فرآيندهاي آن درگير شده ايد.در صورتيكه در شركتي مشغول بكار هستيد كه كالائي را توليد مي نمايد ، درگير يكي ديگر از زنجيره هاي تجارت شده ايد. تمام جلوه هاي تجارت با هر رويكرد و سياستي داراي خصايص زير مي باشند : خريداران . افراديكه با استفاده از پول خود قصد خريد يك كالا و يا خدمات را دارند. فروشندگان . افراديكه كالا و خدمات مورد نياز خريداران را ارائه مي دهند.

فروشندگان به دو گروه عمده تقسيم مي گردند : خرده فروشان ، كه كالا و يا خدماتي را مستقيما” در اختيار متقاضيان قرار داده و عمده فروشان و عوامل فروش ، كه كالا و خدمات خود را در اختيار خرده فروشان و ساير موسسات تجاري مي نمايند. توليدكنندگان . افراديكه كالا و يا خدماتي را ايجاد تا فروشندگان آنها را در اختيار خريداران قرار دهند. يك توليد كننده با توجه به ماهيت كار خود همواره يك فروشنده نيز خواهد بود. توليدكنندگان كالاي توليدي خود را به عمده فروشان ، خرده فروشان و يا مستقيما” به مصرف كننده گان مي فروشند. همانگونه كه مشاهده مي گردد ، “تجارت ” از زاويه فوق داراي مفاهيم ساده اي است . تجارت از خريد يك محصول ساده نظير ” بستني ” تا موارد پيچيده اي نظير اجاره ماهواره را شامل مي گردد. تمام جلوه هاي تجارت از ساده ترين سطح تا پيچيده ترين حالت آن ، بر مقولاتي همچون : خريداران ، فروشندگان و توليدكنندگان متمركز خواهد بود.عناصر ذيل تمام المان هاي ذيربط در يك فعاليت تجاري معمولي را تشريح مي نمايد. در اين حالت ، فعاليت شامل فروش برخي محصولات توسط يك خرده فروش به مصرف كننده است : * در صورت تمايل فروش محصول و يا محصولاتي به يك مصرف كننده ، مسئله اساسي داشتن كالا و يا خدماتي خاص براي عرضه است . كالا مي تواند هر چيزي را شامل گردد. .فروشنده ، ممكن است كالاي خود را مستقيما” از توليد كننده و يا از طريق يك عامل فروش تهيه كرده باشد. در برخي حالات ممكن است فروشنده ، خود كالائي را توليد و به فروش مي رساند. * فروشنده براي فروش كالا و يا خدمات مي بايست ” مكاني مناسب ” را در اختيار داشته باشد. مكان مورد نظر مي تواند در برخي حالات بسيار موقتي باشد. مثلا” يك شماره تلفن خود بمنزله يك مكان است . در چنين مواردي متقاضي كالا و يا خدمات با تماس تلفني با فروشنده قادر به ثبت سفارش و دريافت كالاي مورد نظر خود خواهد بود. براي اكثر كالاهاي فيزيكي مي بايست مكان ارائه كالا ، يك مغازه و يا فروشگاه باشد. * براي فروش كالا و يا خدمات ، فروشندگان مي بايست از راهكارهایي براي جذب افراد به مكان خود استفاده نمايند. فرآيند فوق ” ماركتينگ ” ناميده مي شود. در صورتيكه افراد از محل و مكان ارائه يك كالا و خدمات آگاهي نداشته باشند ، امكان فروش هيچگونه كالایي وجود نخواهد داشت . انتخاب محل ارائه كالا در يك مركز تجاري شلوغ ، يكي از روش هاي افزايش تردد به مكان ارائه كالا است. ارسال پستي كاتولوگ ها ي مربوط به محصولات ، يكي ديگر از روش هاي معرفي مكان ارائه يك كالا و يا خدمات است . استفاده از شيوه هاي متفاوت تبليغاتي، راهكاري ديگر در معرفي مكان ارائه كالا است . * فروشنده نيازمند روشي براي دريافت سفارشات است . استفاده از تلفن و نامه ، نمونه هائي از روش هاي دريافت سفارش متقاضيان مي باشد. حضور فيزيكي در مكان ارائه يك كالا و يا خدمات از ديگر روش هاي سنتي براي ثبت سفارش كالا است . پس از ثبت سفارش ، فرآيندهاي لازم توسط پرسنل شاغل در شركت و يا موسسه ارائه دهنده كالا و يا خدمات انجام خواهد گرفت . * فروشنده نيازمند روشي براي دريافت پول است . استفاده از چك ، كارت اعتباري و يا پول نقد روش هاي موجود در اين زمينه مي باشند. در برخي از فعاليت هاي تجاري از فروشنده تا زمان توزيع كالا پولي دريافت نمي گردد. * فروشنده نيازمند استفاده از روشي براي عرضه و توزيع كالا و يا خدمات مي باشد. در برخي از سيستم ها بمحض انتخاب كالا توسط مشتري و پرداخت وجه آن ، عمليات توزيع كالا بصورت اتوماتيك انجام خواهد شد. در سيستم هاي ثبت سفارش مبتني بر نامه ، كالاي خريداري شده پس از بسته بندي به مقصد مشتري ارسال خواهد شد. در موارديكه حجم كالا زياد نباشد از مبادلات پستي بمنظور ارسال كالا استفاده شده و در موارديكه حجم كالا زياد باشد از كاميون ، قطار و يا كشتي براي ارسال و توزيع كالا استفاده مي گردد. * در برخي موارد ، خريداران يك كالا تمايل و علاقه اي نسبت به آن چيزي كه خريداري نموده اند نداشته و قصد برگشت آن را دارند. فروشندگان كالا و يا خدمات مي بايست از روش هایي براي قبول موارد “برگشت از فروش ” استفاده نمايند.* در برخي موارد ممكن است كالایي در زمان توزيع آسيب ديده باشد. فروشندگان مي بايست از روش هاي براي تضمين گارانتي استفاده نمايند. * برخي از كالاهاي ارائه شده به مشتريان داراي پيچيدگي هاي خاص خود بوده و نيازمند استفاده از خدمات پس از فروش و يا حمايت فني مي باشند. در چنين مواردي وجود بخش هائي در شركت و يا موسسه ارائه دهنده كالا و يا خدمات الزامي خواهد بود. كامپيوتر يكي از نمونه كالاهائي است كه نيازمند خدمات پس از فروش و حمايت فني از ديدگاه مشتريان (خريداران ) خواهد بود. تمام عناصر اشاره شده را مي توان در يك شركت تجاري سنتي مشاهده كرد. فعاليت هاي تجاري شركت هاي فوق مي تواند شامل مقوله هاي متفاوتي باشد. در تجارت الكترونيكي تمام عناصر اشاره شده ، حضوري مشهود با تغييرات خاصي دارند. به منظور مديريت و اجراي تجارت الكترونيكي به عناصر زير نياز خواهد بود : يك محصول محلي براي فروش كالا. در تجارت الكترونيكي يك وب سايت بمنزله مكان ارائه كالا و يا خدمات خواهد بود. استفاده از روش و يا روش هائي براي مراجعه به سايت استفاده از روشي براي ثبت سفارش .( اغلب بصورت فرم ها ئي در نظر گرفته مي شود) استفاده از روشي براي دريافت پول . (كارت اعتباري از نمونه هاي متداول است) استفاده از روشي براي توزيع كالا استفاده از روشي براي موارد برگشت داده شده توسط خريداران استفاده از روشي براي موارد مربوط به گارانتي استفاده از روشي براي ارائه خدمات پس از فروش ( پست الكترونيكي ، ارائه پايگاه هاي اطلاع رساني و…) چرا تبليغات زياد ؟ پيرامون تجارت الكترونيكي تبليغات زياد و گاها” بي رويه اي انجام مي گيرد. علت تبليغات زياد در رابطه با تجارت الكترونيكي را مي توان با استناد به برخي از آمارها و ارقام موجود متوجه شد:  * تا سال 2001 ميلادي بالغ بر 17 ميليارد دلار در سطح خرده فروشي مبادلات تجاري صورت گرفته است .  * تعداد استفاده كنندگان از تجارت الكترونيكي از رقم 1.3 ميليون نفر در سال 1996 به 8 ميليون نفر در سال 2001 رسيده است .  * 70 درصد كاربران و استفاده كنندگان از كامپيوتر در منزل به اينترنت متصل و اين گروه 60 درصد خريد از طريق اينترنت را انجام داده اند. بر اساس آمارهاي موجود ، گروه كالاهاي زير داراي بيشترين ميزان فروش تجارت الكترونيكي را بخود اختصاص داده اند :محصولات كامپيوتري ( نرم افزار ، سخت افزار ) كتاب, خدمات مالي, سرگرمي ها, موزيك, الكترونيك هاي خانگي, پوشاك, هدايا و گل خدمات مسافرتي, اسباب بازي, بليط فروشي, اطلاعات بررسي شركت Dell, امروزه شركت هاي كوچك و بزرگ با حركات سراسيمه و شتابان بسرعت بسمت استفاده از محيط جديد ( اينترنت ) براي ارائه كالا و يا خدمات مي باشند. علت اين همه تعجيل و بنوعي شيدایي در چيست ؟ شركت Dell يكي از موفقترين شركت هاي موجود در زمينه تجارت الكترونيكي است . بدين منظور شايسته است در اين بخش به بررسي وضعيت شركت فوق در زمينه تجارت الكترونيكي پرداخته و از اين رهگذر از تجارب موجود استفاده كرد. Dell يكي از صدها شركتي است كه كامپيوترهاي شخصي توليدي خود را در اختيار مشتريان حقيقي و يا حقوقي قرار مي دهد. فعاليت اقتصادي Dell با درج آگهي در پشت جلد مجلات كامپيوتري و فروش كامپيوتر از طريق تلفن ، آغاز گرديد. امروزه حضور شركت Dell در عرصه تجارت الكترونيكي بسرعت متداول و عمومي شده است .شركت فوق ، قادر به ارائه كالاهاي بيشماري از طريق وب شده است . بر اساس آمارهاي موجود ، فروش روزانه Dell ، چهارده ميليون دلار بوده و تقريبا” 25 درصد فروش اين شركت از طريق وب انجام مي گيرد. شركت Dell قبل از استفاده از تجارت الكترونيكي ، اكثر سفارشات خود را از طريق تلفن اخذ و با استفاده از پست آنها را براي خريداران خود ، ارسال مي كرد. با توجه به فروش 25 درصدي شركت فوق از طريق وب مي توان به جايگاه و اهميت موضوع تجارت الكترونيكي بيش از گذشته واقف گرديد. در اين راستا مي توان به موارد زير اشاره كرد:1) در صورتيكه شركت Dell توانسته باشد، ميزان فروش از طريق تلفن را 25 درصد كاهش و 25 درصد به ميزان فروش خود از طريق وب  بيفزايد ، دليل روشن و قاطعي براي وجود مزاياي تجارت الكترونيكي وجود ندارد؟ Dell صرفا” كامپيوتر عرضه مي نمايد. در صورتيكه مديريت فروش از طريق وب هزينه هاي كمتري را به يك سازمان تحميل نمايد و يا افراديكه از طريق وب كالاي خود را  خريداري مي نمايند ، اقدام به خريد تجهيزات كمكي ديگري نمايند و يا اگر هزينه هاي عمليات فروش از طريق وب بمراتب كمترشده و يا اگر ارائه كالا بر روي وب باعث افزايش خريداران و حجم عمليات فروش گردد ، استفاده از تجارت الكترونيكي براي شركت Dell مقرون بصرفه و توام با افزايش بهره وري بوده است . 2) در صورتيكه شركت Dell ، در فرآيند فروش كالا از طريق وب ، فروش سنتي و مبتني بر تلفن خود را از دست ندهد ، چه اتفاقي مي افتد؟اين موضوع مي تواند صحت داشته باشد ، اين موضوع به تمايل عده اي براي خريد كالا از طريق وب بستگي خواهد داشت . گرايش بسمت خريد از طريق اينترنت بصورت يك نياز مطرح شده است و از اين بابت نگراني چنداني وجود نخواهد داشت. 3) در رابطه با فروش عقيده اي وجود دارد كه : زمانيكه يك مشتري كار خود را با يك فروشنده آغاز مي نمايد ، نگهداري آن مشتري براي فروشنده بمراتب راحت تر از جذب مشتريان جديد است . بنابراين در صورتيكه تصميم به ايجاد يك وب سايت زودتر اتحاذ گردد ، نسبت به ساير  فروشندگان كه بعدا” تصميم فوق را اتخاذ خواهند كرد ،پيشقدم خواهيد بود. شركت Dell سايت خود را خيلي زود طراحي و پياده سازي نموده و از اين طريق از ساير رقباي خود پيشي گرفته است . عوامل سه گانه فوق ، دلايل عمده بسمت استفاده از تجارت الكترونيكي است .

دلایل زیر برتری های تجارت الکترونیکی را بر تجارت سنتی نشان می دهد :

1) كاهش هزينه ها . در صورتيكه سايت تجارت الكترونيكي بخوبي پياده سازي گردد ، هزينه هاي مربوط به ثبت سفارش قبل از ارائه كالا و هزينه هاي خدمات پس از فروش بعد از ارائه كالا كاهش مي يابد.

2) خريد بيشتر در هر تراكنش . سايت آمازون ويژگي را ارائه مي دهد كه در فروشگاههاي معمولي نظير آن وجود ندارد. زمانيكه مشخصات يك كتاب را مطالعه مي نمائيد ، مي توان بخشي با نام ” افراديكه كتاب فوق را سفارش داده اند ، چه چيزهاي ديگري را خريداري نموده اند ” ، را نيز مشاهده نمود. بدين ترتيب امكان مشاهده ساير كتب مرتبط كه سايرين خريد نموده اند ، فراهم مي گردد.بنابراين امكان خريد كتب بيشتر توسط مراجعه كنندگان به سايت نسبت به يك كتابفروشي معمولي بوجود خواهد آمد.  

3) در صورتيكه وب سايت بگونه اي طراحي شده باشد كه با ساير مراحل مربوط به تجارت درگير شده باشد ، امكان اخذ اطلاعات بيشتري در رابطه با وضعيت كالاي خريداري شده براي مشتريان وجود خواهد داشت . مثلا” در صورتيكه شركت Dell  وضعيت هر كامپيوتر را از مرحله توليد تا عرضه ، ثبت نمايد ، مشتريان در هر لحظه قادر به مشاهده آخرين وضعيت سفارش خود خواهند بود. با استفاده از تجارت الكترونيكي افراد قادر به انتخاب كالاي خود با روش هاي متفاوتي خواهند بود. وب سايت هاي  موجود در اين زمينه امكانات زير را ارائه خواهند داد : – امكان ثبت يك سفارش طي چند روز – امكان پيكربندي محصول و مشاهده قيمت هاي واقعي – امكان ايجاد آسان سفارش هاي اختصاصي پيچيده – امكان مقايسه قيمت كالا بين چندين فروشنده – امكان جستجوي آسان براي كاتولوگ هاي مورد نياز

4) كاتولوگ هاي بزرگتر . يك شركت قادر به ايجاد يك كاتولوگ بر روي وب بوده كه هرگز امكان ارسال آن از طريق پست وجود نخواهد داشت . مثلا” آمازون بيش از سه ميليون كتاب را بفروش مي رساند ، اطلاعات مربوط به كتب فوق از طريق سايت آمازون ارائه ودر اختيار مراجعه كنندگان قرار مي گيرد ، ارسال اطلاعات فوق از طريق پست ، بسيار مشكل و يا غيرممكن بنظر مي آيد.

5) بهبود ارتباط متقابل با مشتريان . با طراحي مناسب سايت و استفاده از ابزار هاي مربوطه ، امكان برقراري ارتباط متقابل با مشتريان با روش هاي مطمئن تر و بدون صرف هزينه ، فراهم مي گردد.

مثلا” مشتري پس از ثبت سفارش با دريافت يك نامه الكترونيكي از ثبت سفارش خود مطمئن شده و يا در صورت ارسال كالا براي مشتري ، مي توان از طريق نامه الكترونيكي وي را مطلع نمود. همواره يك مشتري راضي و خوشحال تمايل به خريد مجدد از شركت و يا موسسه ارائه دهنده كالا را خواهد داشت . در رابطه با تجارت الكترونيكي ذكر يك نكته ديگر ضروري بنظر مي رسد .

تجارت الكترونيكي به افراد و يا سازمانها و موسسات امكان ايجاد مدل هاي كاملا” جديد تجاري را خواهد داد. در شركت هاي تجاري مبتني بر ثبت سفارش پستي ، هزينه هاي زيادي صرف چاپ و ارسال كاتولوگ ها ، پاسخگوئي به تلفن ها و رديابي سفارشات ، مي گردد. در تجارت الكترونيكي ، هزينه توزيع كاتولوگ و رديابي سفارشات بسمت صفر ميل خواهد كرد. بدين ترتيب امكان عرضه كالا با قيمت ارزانتر فراهم خواهد شد. جنبه هاي دشوار و سخت تجارت الكترونيكي, موارديكه از آنها بعنوان عمليات دشوار و سخت در رابطه با تجارت الكترونيكي ياد مي شود ، عبارتند از :ترافيك موجود بر روي سايت, ترافيك مراجعات ثانويه بر روي سايت, تمايز خود با ساير رقبا, تمايل افراد به خريد كالا از سايت مراجعه به سايت يك موضوع و خريد از سايت موضوعي ديگر است . ارتباط و تعامل سايت تجارت الكترونيكي با ساير داده هاي موجود در سازمان امروزه بر روي اينترنت سايت هاي بيشماري وجود داشته و ايجاد يك سايت جديد تجارت الكترونيكي كار مشكلي نيست ولي جذب مخاطبين جهت مراجعه به سايت و خريد از آن ، مهمترين مسئله موجود در اين زمينه است . موارديكه از آنها بعنوان عمليات ساده در رابطه با تجارت الكترونيكي ياد مي شود ، عبارتند از : ايجاد يك وب سايت اخذ سفارشات پذيرش پرداخت ايجاد يك سايت تجارت الكترونيكي در زمان ايجاد يك سايت تجارت الكترونيكي موارد زير مي بايست مورد توجه قرار گيرد:  

1) تامين كنندگان . بدون وجود تامين كنندگان خوب امكان عرضه كالا وجود نخواهد داشت.  

2) قيمت . يكي از مهمترين بخش هاي تجارت الكترونيكي ، عرضه كالا با قيمت مناسب است . امكان مقايسه قيمت يك كالا بسادگي براي مشتريان وجود داشته و همواره قيمت يك كالا با موارد مشابه كه از طريق ساير فروشندگان ارائه مي گردد ، مقايسه خواهد شد.

3) ارتباطات با مشتري . تجارت الكترونيكي مجموعه اي متنوع از روش هاي موجود جهت برقراري ارتباط با مشتري را ارائه مي نمايد. پست الكترونيكي ، پايگاه هاي دانش ، تالارهاي مباحثه ، اتاق هاي گفتگو و … نمونه هائي در اين زمينه مي باشند. مشتري همواره مي بايست احساس نمايد كه در صورت بروز مشكل و يا درخواست اطلاعات بيشتر ، بدون پاسخ نخواهند ماند. 

4) توزيع كالا ، خدمات پس از فروش و امكان برگشت از فروش از جمله مواردي است كه در موفقيت يك سايت تجارت الكترونيك نقش بسزایي دارد.

در زمان ايجاد يك سايت تجارت الكترونيكي ، قابليت هاي زير نيز مي تواند عرضه و باعث موفقيت در امر تجارت الكترونيكي گردد: ارسال هديه ( جايزه ), استفاده از برنامه هاي همبستگي, تخفيف هاي ويژه و … . نرم افزار مربوط به تجارت الكترونيكي مي بايست امكانات فوق را فراهم نمايد ، درغيراينصورت انجام هر يك از موارد فوق با مشكل مواجه مي گردد. پياده سازی يک سايت تجارت الكترونيک: سه روش عمده براي پياده سازي يك سايت تجارت  الكترونيك وجود دارد : Enterprise Computing .

در روش فوق شركت و يا موسسه مربوط

1) اقدام به تهيه سخت افزار ، نرم افزار و كارشناسان ورزيده بمنظور ايجاد وب سايت تجارت الكترونيكي خود مي نمايد. آمازون و ساير شركت هاي بزرگ از روش فوق استفاده مي نمايند. انتخاب روش فوق مشروط به وجود عوامل زير است : – شركت مربوطه داراي ترافيك بسيار بالائي است ( چندين ميليون در هر ماه ) – شركت مربوطه داراي يك بانك اطلاعاتي بزرگ بوده كه شامل كاتولوگ هاي مربوط به محصولات است ( مخصوصا” اگر كاتولوگ ها بسرعت تغيير مي يابند ). – شركت مربوطه داراي يك چرخه فروش پيچيده بوده كه مستلزم استفاده از فرم هاي اختصاصي ، جداول متفاوت قيمت و … است. – شركت مربوطه داراي ساير پردازش هاي تجاري بوده و قصد ارتباط و پيوستگي آنها با سايت تجارت الكترونيكي وجود دارد.

 2) سرويس هاي ميزباني مجازي . فروشنده تجهيزات و نرم افزارهاي مربوط را بعنوان يك بسته نرم افزاري اختصاصي عرضه مي نمايد. بخشي از بسته نرم افزاري شامل امنيت است . دستيابي به بانك اطلاعاتي نيز بخش ديگري از بسته نرم افزاري خواهد بود. با استفاده از پتانسيل هاي موجود در ادامه شركت مربوطه مي تواند با بخدمت گرفتن طراحان وب و پياده كنندگان مربوطه اقدام به ايجاد و نگهداري سايت تجارت الكترونيكي خود نمايد.  

3) تجارت الكترونيكي ساده . اكثر سازمانها و شركت ها از روش فوق براي پياده سازي سايت تجارت الكترونيكي استفاده مي نمايند.سيستم شامل مجموعه اي از فرم هاي ساده بوده كه توسط متقاضي تكميل مي گردند. نرم افزار مربوطه در ادامه تمام صفحات وب ذيربط را توليد مي نمايد.وب سایت در تجارت الکترونیک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

بعنوان مثال: دليل اول – وجود وب سايت، اعتبار شما را افزايش مي دهد.دليل دوم – وب سايت باعث مي شود شرکت شما در هر زمان و از هر مکان قابل دسترس باشد. دليل سوم – وجود وب سايت سهولت ارجاع مشتريان جديد به شرکت شما را فراهم مي کند.دليل چهارم – وب سايت باعث افزايش ارزش تبليغات شما مي شود.دليل پنجم – وب سايت به شما کمک مي کند با مشتريان بالقوه در ارتباط باشيد.دليل ششم – وب سايت يک ابزار قوي فروش است.

نقش مدیریت زنجیره تامین در تجارت الکترونیکی:

با توجه به اینکه براي رسيدن به سود ماكسيمم و رضايت مندي مشتري در مديريت زنجيره تامين بايد با نیاز های کامل مشتری آشنا بود, زنجیره تامین می تواند بعنوان یک منبع اطلاعاتی برای ارائه نیاز های مشتریان و مردم مورد استفاده قرار گیرد. که همین امرخیلی می تواند به پیاده سازی یک کمپانی که می خواهد از صنعت تجارت استفاده کند, کمک کند. چون یکی از دلایل موفقیت چنین شرکتی می تواند در جذب مشتری باشد. چون تمایل مشتری به خرید کالایی است که به آن نیاز دارد.

همچنین با توجه به اینکه خرید در این صنعت اینترنتی است, پس کمپانی باید با یک سازمان ارائه دهنده پول الکترونیک ارتباط داشته باشد که نقل و انتقالات مالی را بوسیله آن سازمان انجام دهد. بعنوان مثال صحت کارت اعتباری مورد بررسی قرار می گیرد. پس زنجیره تامین می تواند در نقل و انتقالات مالی هم به این صنعت و کمپانی کمک کند. غیر از این کمپانی ها و شرکت های تجاری باید محصولات خود را تولید, انبار داری و ارسال کنند. اطلاعات کالا, بسته بندی محصولات و … همه و همه عواملی است که زیر چتر مدیریت زنجیره تامین قرار دارد و بسیار روی صنعت تجارت تاثیر می گذارد. از طرفی اعتبار مشتری هم گاها برای کمپانی مهم می شود.

در ضمن زنجیره تامین می تواند بعنوان یک پایگاه اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرد. اطلاعاتی نظیر رقابت و بازارهای جهانی, شرکت های دیجیتال, دستیابی به بازار های جایگزین و … .تجارت الکترونیک یک صنعت رو به رشد است و روز به روز بیشتر توسعه می یابد. بسیاری از معاملات امروزه از این طریق و بوسیله اینترنت انجام می شود. پس نمی توان این نوع تجارت را نادیده گرفت. در این راستا نمی توان حضور پر شتاب مدیریت زنجیره تامین را نادیده گرفت.

مدیریت زنجیره تامین نقش به سزایی بر تجارت الکترونیک و پیشرفت آن دارد. چرا که زنجیره تامین مسئله ای پیچیده , برای شرکت های دارای زنجیره های توزیع کالا ها بوده و شرکت هایی که در امر توزیع کالا فعالند اگر به صورت الکترونیکی به داد وستد نپردازند عرصه رقابت را از دست خواهند داد